EMLAK VERGİSİ KANUNU
Kanun
Numarası
: 1319
Kabul
Tarihi
: 29/7/1970
Yayımlandığı R. Gazete
: Tarih : 11/8/1970 Sayı : 13576
Yayımlandığı
Düstur
: Tertip : 5 Cilt : 9 Sayfa : 2662
*
* *
Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümleri için bakınız
“Yürürlükteki Bazı Kanunların Mülga Hükümleri Külliyatı”
Cilt: 2 Sayfa : 1079
Bu Kanun ile ilgili tüzük için, “Tüzükler Külliyatı”nın kanunlara
göre düzenlenen nümerik fihristine bakınız.
*
* *
BİRİNCİ KlSIM
Bina Vergisi
BİRİNCİ BÖLÜM
Mükellefiyet
Mevzu:
Madde 1– Türkiye sınırları içinde bulunan binalar bu kanun hükümlerine göre
Bina Vergisine tabidir.
Bina tabiri:
Madde 2 – Bu kanundaki bina tabiri, yapıldığı madde ne olursa olsun, gerek
karada gerek su üzerindeki sabit inşaatın hepsini kapsar.
Bu kanunun uygulanmasında Vergi Usul Kanununda yazılı bina mütemmimleri de bina
ile birlikte nazara alınır.
Yüzer havuzlar, sair yüzer yapılar, çadırlar ve nakil vasıtalarına takılıp
çekilebilen seyyar evler ve benzerleri bina sayılmaz.
Mükellef:
Madde 3 – Bina Vergisini, binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi
de yoksa binaya malik gibi tasarruf edenler öder.
Bir binaya paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında
mükelleftirler. Elbirliği mülkiyette malikler vergiden müteselsilen sorumlu
olurlar.(1)
İKİNCİ BÖLÜM
Muaflık ve İstisnalar
Daimi muaflıklar:
Madde 4 – (Değişik birinci fıkra : 16/10/1981 - 2536/1 md.) Aşağıda yazılı
binalar, kiraya verilmemek (24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun kapsamında
yapılan işletme hakkı devirleri hariç) şartıyla Bina Vergisinden daimi olarak
muaftır.((a), (b), (s) ve (y) fıkraları için kiraya verilmeme şartı aranmaz.)
(2) (3)
________________
1) Bu fıkrada yer alan “müşterek mülkiyet”
ve “iştirak halinde mülkiyette” ibareleri 3/4/2002 tarihli ve 4751 sayılı
Kanunla sırasıyla “paylı mülkiyet” ve “elbirliği mülkiyette” olarak
değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
2) Bu fıkrada yer alan; "(a),(b) ve
(s)" ibaresi, 12/12/2003 tarihli ve 5020 sayılı Kanunun 8 inci maddesi
ile "(a),(b), (s) ve (y)” şeklinde değiştirilmiş ve metne
işlenmiştir.
3) Bu fıkrada yer alan”kiraya verilmemek şartıyla”ibaresi,
16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle “ kiraya verilmemek
(24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun kapsamında yapılan işletme hakkı
devirleri hariç) şartıyla" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Sayfa 1
4688
a) (Değişik : 17/7/1972 - 1610/1 md.) Özel bütçeli idarelere (Mazbut vakıflar
dahil), il özel idarelerine, belediyelere, köy tüzel kişiliğine, kanunla
kurulan üniversitelere ve Devlete ait binalar; (1)
b) (Değişik : 17/7/1972 - 1610/1 md.) İl özel idareleri, belediyeler ve köyler
ile bunların teşkil ettikleri birlikler veya bunlara bağlı müesseselere ait;
aa) Su, elektrik, havagazı, mezbaha ve soğuk hava işletme binaları;
bb) Belediye sınırları içindeki yolcu taşıma işletme binaları ve kapalı durak
yerleri;
c) (Değişik : 17/7/1972 - 1610/1 md.) Köylere ve köy birliklerine ait tarım
işletme binaları, soğuk hava depoları, içmeler ve kaplıcalar ile bunlar
tarafından köylünün umumi ve müşterek ihtiyaçlarını karşılamak maksadiyle
işletilen hamam, çamaşırhane, değirmenler ve köy odaları;
d) Ordu evleri, askeri gazino ve kantinler ile bunların müştemilatı;
e) Kamu menfaatlerine yararlı derneklere ait binalar (Kurumlar Vergisine tabi
işletmelere ait olmamaları veya bunlara tahsis edilmiş bulunmamaları şartiyle);
f) (Değişik : 17/7/1972 - 1610/1 md.) Kazanç gayesi olmamak şartiyle işletilen
hastane, dispanser, sağlık, rehabilitasyon, teşhis ve tedavi merkezleri,
sanatoryum, prevantoryum, öğrenci yurtları, düşkünler evi, yetimhaneler,
revirler, kreşler, kütüphaneler ve korunmaya muhtaç çocukları koruma
birliklerine ait yurtlar ve işyerleri ile benzerleri;
g) Dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık bulunan ibadethaneler ve
bunların müştemilatı;
h) Zirai istihsalde kullanılmak şartiyle makina ve alet depoları, zahire
ambarları, samanlıklar, arabalıklar, ağıllar, ahırlar, kümesler, kurutma
mahalleri, böcekhaneler, serler (seralar) ve benzeri binalarla, işçi ve bekçi
bina, kulübe ve barakaları;
i) Su ürünleri müstahsillerinin istihsalde kullandıkları ağ ve alet depoları,
kayıkhaneler, denizlerde ve göllerdeki işçi ve balıkçı kulübe ve barakaları;
(Yukarıda "h" ve "i" fıkralarında yazılı binaların bir
kısmı ikamete ve bir kısmı da mezkür fıkralarda yazılı maksatlara tahsis
edilmiş bulunduğu takdirde vergi, yalnız ikamete tahsis olunan kısım için
uygulanır.)
j) (Değişik : 4/12/1985 - 3239/100 md.) Umuma tahsis edildiği Maliye ve Gümrük
Bakanlığınca kabul edilen rıhtım, iskele, dalgakıran ve bunların mütemmimleri
ile, demiryolları ve köprü, rampa ve tünel, yeraltı ve yerüstü geçitleri, peron
alimantasyon tesisleri, iskele ve istasyon binaları ile yolcu salonları, cer ve
malzeme depoları gibi demiryolu mütemmimleri, Devlet Hava Meydanları İşletmesi
Genel Müdürlüğüne ait hava liman ve meydanlarındaki terminal binaları, teknik
blok, hangar, sistemlere ait depo; elektronik, elektrik ve mekanik sistemlere
ait laboratuvar ve bakım tesisleri, pist taksirut ve apron sahası ile ısı ve
enerji santralleri, hidrofor tesisleri, gerek hava liman ve meydanlarında ve
gerekse uçuş yolları üzerindeki seyrüsefer yardımcı (radar, ILS, VOR, DME, NDB
gibi) tesisleri ile hava yer ve yer muhabere sistemleri (VHF, UHF, HF) ve
yukarıda belirtilen sistem ve tesislerin mütemmimleri. (Diğer depolar,
antrepolar, müstakil lojman ve müstakil idarehane binaları mütemmim sayılmaz);
k) Her nevi su bentları, baraj, sulama ve kurutma tesisleri;
––––––––––
(1) 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 39 uncu maddesiyle; bu bentte yer
alan “Katma” ibaresi “Özel” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Sayfa 2
4689
l) Yabancı devletlere ait olup elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan binalar
ile elçilerin ikametine mahsus binalar ve bunların müştemilatı (Karşılıklı
olmak şartiyle) ve merkezi Türkiye'de bulunan milletlerarası kuruluşlara,
milletlerarası kuruluşların Türkiye'deki temsilciliklerine ait binalar;
m) (Değişik : 8/12/1980 - 2350/1 md.) Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti
tanınan vakıflara ait binalar (Vakıf senedindeki cihete tahsis edilmek
şartiyle);
n) Enerji nakil hatları ve direkleri.
o) (Ek : 17/7/1972 - 1610/1 md.) Gençlik ve Spor Bakanlığı Beden Terbiyesi Gene
Müdürlüğüne tescil edilmiş amatör spor kulüplerine ait binalar (Gelir veya
Kurumlar Vergisine tabi işletmelere ait olmamaları veya bunlara tahsis
edilmemeleri şartiyle);
p) (Ek : 17/7/1972 - 1610/1 md.) Tarım kredi, tarım satış kooperatifleri, 1163
sayılı Kanuna uygun olarak teşekkül eden kooperatifler ve bu kooperatiflerin
kuracağı kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli
Kooperatifler Birliğinin ve Türk Kooperatifçilik Kurumunun sahip oldukları
kendi hizmet binaları.
r) (Ek : 8/12/1980 - 2350/1 md.) Karşılıklı olmak şartiyle Uluslararası
Andlaşmalar hükümlerine göre azınlık sayılan cemaatlara ait özel okul binaları.
s) (Ek : 16/10/1981 - 2536/1 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerini (Jandarma Genel
Komutanlığı dahil) güçlendirmek amacıyla kurulmuş vakıflara ait binalar.
t) (Ek : 21/1/1982 - 2587/1 md.) Tersane binaları (müstakil büro ve müstakil
lojman binaları hariç.)
u) (Ek : 4/12/1985 - 3239/100 md.) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında
bulunan binalar (Gelir Vergisinden muaf esnaf ile basit usulde Gelir Vergisine
tabi mükellefler tarafından bizzat işyeri olarak kullanılan binalar hariç olmak
üzere, ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde kullanılan binalar ile muayyen
zamanlarda dinlenme amacıyla kullanılan binalar için bu muafiyet uygulanmaz.)
(1)
v) (Ek: 30/7/2003-4962/14 md.) Doğalgaz, ham petrol ve bunların ürünlerinin
nakli ve dağıtımı amacıyla kullanılan boru hatları ile bunların ayrılmaz
parçası olan istasyonlar (Pompa, kompresör, basınç düşürme ve ölçüm, hat vana
grupları, haberleşme, pik, katodik koruma gibi),
y) (Ek: 12/12/2003-5020/8 md.) ) 18.6.1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar
Kanunu hükümlerine göre temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve
denetimleri veya hisseleri kısmen veya tamamen Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna
intikal eden bankalara, tasfiyeleri Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu eliyle
yürütülen müflis bankaların iflâs idarelerine ait binalar.
Geçici muaflıklar:
Madde 5 – (Değişik : 17/7/1972 - 1610/2 md.)
a) Mesken olarak kullanılan bina veya apartman dairelerinin, 2.500 Yeni Türk
Lirasından az olmamak üzere vergi değerinin 1/4 ü, inşalarının sona erdiği yılı
takibeden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten
faydalandırılır. (2)(3)
Bu binaların, bina apartman ise dairelerin, mesken olarak kullanılması
şartiyle, satınalma veya sair suretle iktisap olunması halinde de yukardaki
muaflık hükmü kalan süre için uygulanır.
Mevcut binalara ilave yapılması halinde, 33 üncü maddenin (1) sayılı bendine
göre beyan edilen değerden bu kısma isabet eden değer için, yukarda yazılı
muafiyet aynı şart ve süre ile uygulanır.
Binanın, bina apartman ise dairenin, kısmen veya tamamen mesken olarak
kullanılmaması halinde bu binaya veya daireye tanınmış bulunan muafiyet bu
halin vukubulduğu yılı takibeden bütçe yılından itibaren düşer.
b) Turizm Endüstrisini Teşvik Kanunu hükümleri dairesinde turizm müessesesi
belgesi almış olan Gelir veya Kurumlar Vergisi mükelleflerinin adı geçen
kanunda yazılı maksatlara tahsis ettikleri ve işletmelerine dahil binaları,
inşalarının sona erdiği veya mevcut binaların bu maksada tahsisi halinde turizm
müessesesi belgesinin alındığı yılı takibeden bütçe yılından itibaren 5 yıl
süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır.
——————————
(1) 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılıKanunun 81 inci maddesi ile
"götürü" ibaresi "basit" olarak değiştirilmiş ise de, bu
değişikliğin 1/1/1999 tarihinde yürürlüğe gireceğini anılan kanunun 86 ncı
maddesi ile hüküm altına alınmıştır.
(2) Muafiyetle ilgili olarak 24/2/1984 tarih ve 2982 sayılı kanunun 6 ve
9 uncu maddelerine bakınız.
(3) 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede
yer alan “50.000 liradan” ibaresi, 2.500 Yeni Türk Lirasından” olarak
değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Sayfa 3
4690
c) Deprem, su basması, yangın gibi tabii afetler sebebiyle binaları yanan,
yıkılan veya kullanılmaz hale gelen veya yangın, su baskını, yer kayması, kaya
düşmesi, çığ ve benzeri (Deprem hariç) afetlerle zarar görmesi muhtemel
yerlerdeki binaların vergi mükellefleri tarafından afetin vukubulduğu veya
afete maruz bulunduğunun yetkili kuruluşça tebliği tarihinden itibaren en geç 5
yıl içinde afetin vukubulduğu yerde veya kamu kuruluşlarınca gösterilen
yerlerde inşa edilen binalar inşalarının sona erdiği yılı, kamu
kuruluşlarınca ilgili kanunlarına göre inşa olunup hak sahiplerine teslim
edilen binalar devredildikleri yılı takibeden bütçe yılından itibaren 10 yıl
süre ile geçici muafiyettenfaydalandırılır. (Bu halde, bu maddenin (a) fıkrası
hükmü uygulanmaz.)
Şu kadar ki, kamu kuruluşlarınca afet bölgesi olduğu nedeniyle inşaat yasağı
konulan yerlerde yapılan binalar için bu muafiyet uygulanmaz.
Muafiyetten faydalanacak mükellefler, İmar ve İskan Bakanlığından veya bu
Bakanlığın yetkili kıldığı kuruluşlardan afete maruz kaldıklarına dair alacakları
bir belgeyi vergi dairesine ibraz etmeye mecburdurlar.
d) Fuar, sergi ve panayır yerlerinde inşa edilen binalar (Bu yerlerin açık
bulunmadığı zamanlarda da kullanılanlar hariç), bu maksada tahsis edildikleri
süre için vergiden muaftır.
e) Planlama Teşkilatınca tespit ve tayin edilen geri kalmış bölgelerde inşa
edilen sınai tesisler, inşalarının sona erdiği yılı takibeden bütçe yılından
itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır.
f) (Ek : 18/5/1987 - 3365/4 md.) Organize sanayi bölgeleri ile sanayi ve küçük
sanat sitelerindeki binalar, inşalarının sona erdiği tarihi takip eden bütçe
yılından itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır.
Yukarda (a), (b), (c) ve (d) fıkralarında yazılı muafiyetlerden istifade için,
mezkür fıkralarda yazılı hallerin vukuunda, keyfiyetin bütçe yılı içinde ilgili
vergi dairesine bildirilmesi şarttır. Ancak, bu olaylar bütçe yılının son üç
ayı içinde vukubulduğu takdirde bildirim, olayın vukubulduğu tarihten itibaren
üç ay içinde yapılır.
Süresinde bildirimde bulunulmazsa muafiyet, bildirimin yapıldığı yılı takibeden
bütçe yılından muteber olur. Bu takdirde bildirimin yapıldığı bütçe yılının
sonuna kadar geçen yıllara ait muafiyet hakkı düşer. (Köylerdeki inşaat için
bildirimde bulunulmaz.)
Madde 6 – (Mülga : 4/12/1985 - 3239/141 md.)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Matrah ve Nispet
Matrah:
Madde 7 – Bina Vergisinin matrahı, binanın bu kanun hükümlerine göre tesbit
olunan vergi değeridir.
Sabit istihsal tesisatına ait değerler vergi matrahına alınmaz.
(Üçüncü ve dördüncü fıkralar Mülga : 17/7/1972 - 1610/3 md.)
Sayfa 4
4691
Nispet:
Madde 8 – (Değişik : 22/7/1998 - 4369/65 md.)
(Değişik: 8/1/2002-4736/4 md.) Bina vergisinin oranı meskenlerde binde bir,
diğer binalarda ise binde ikidir. Bu oranlar, 5216 sayılı Kanunun uygulandığı
büyük şehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde % 100 artırımlı
uygulanır. Bakanlar Kurulu, vergi oranlarını yarısına kadar indirmeye veya üç
katına kadar artırmaya yetkilidir.(1)
(Değişik ikinci fıkra: 30/7/2003-4962/15 md.) Bakanlar Kurulu, kendisine
bakmakla mükellef kimsesi olup onsekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak
üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla
kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların,
gazilerin, özürlülerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde
brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali
dahil) halinde, bu meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye
yetkilidir. Bu hüküm, yukarıda belirtilenlerin tek meskene hisse ile sahip
olmaları halinde hisselerine ait kısım hakkında da uygulanır. Muayyen zamanda
dinlenme amacıyla kullanılan meskenler hakkında bu hüküm uygulanmaz. Geliri
olmadığını belgelemenin usul ve esaslarını belirlemeye Maliye Bakanlığı
yetkilidir.(2)(3)
Yeni inşa edilen bina veya binaların vergisi, arsasının (veya arsa payının)
vergisinden az olamaz. (Ek cümle: 30/7/2003-4962/15 md.) Bu hüküm binaların
inşalarının sona erdiği yılı takip eden bütçe yılından itibaren dört yıl
uygulanır.
Yetki
Mükerrer Madde 8 – (Mülga : 22/7/1998 - 4369/82 md.)
Mükellefiyetin başlaması ve bitmesi:
Madde 9 – (Değişik : 17/7/1972 - 1610/5 md.)
(Değişik birinci fıkra: 3/4/2002-4751/2 md.) Bina vergisi mükellefiyeti;
a) 33 üncü maddenin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini
tadil eden sebeplerin doğması halinde bu değişikliklerin vuku bulduğu, aynı
maddenin (8) numaralı fıkrasında yazılı halde ise bu duruma bağlı olarak takdir
işleminin yapıldığı tarihi,
b) Dört yılda bir yapılan takdir işlemlerinde takdir işleminin yapıldığı
tarihi,
c) Muafiyetin sukut ettiği tarihi,
Takip eden bütçe yılından itibaren başlar.
Yanan, yıkılan, tamamen kullanılmaz hale gelen veya vergiye tabi iken muaflık
şartlarını kazanan binalardan dolayı mükellefiyet, bu olayların vukubulduğu
tarihi takibeden taksitten itibaren sona erer.
Oturulması ve kullanılması kanunların verdiği yetkiye dayanılarak yasak edilen
binaların vergileri, mükelleflerce keyfiyetin vergi dairesine bildirilmesi veya
vergi dairesince re'sen tespit edilmesi üzerine, bu olayların vukua geldiği
tarihlerden sonra gelen taksitlerden itibaren, bu hallerin devam ettiği sürece
alınmaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Verginin Tarh ve Tahakkuku
Beyan esası:
Madde 10 – (Mülga : 3/4/2002-4751/7 md.)
Verginin tarh ve tahakkuku:
Madde 11 – (Değişik: 3/4/2002-4751/2 md.)
Bina vergisi, ilgili belediye tarafından;
a) Dört yılda bir defa olmak üzere takdir işlemlerinin yapıldığı yılı
takip eden bütçe yılının Ocak ve Şubat
aylarında,
b) 33 üncü maddenin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini
tadil eden sebeplerle bildirim verilmesi icabeden hallerde, vergi değerini
tadil eden sebeplerin meydana geldiği bütçe yılını takip eden yılın Ocak
ayı içinde, vergi değerini tadil eden sebep yılın son üç ayı içinde vuku bulmuş
ve bildirim, vergi değerini tadil eden sebebin meydana geldiği bütçe yılını
takip eden yılda verilmiş ise bildirimin verildiği tarihte,
_______________________
(1) 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede
yer alan “3030 sayılı Kanunun” ibaresi, “5216 sayılı Kanunun” olarak
değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle, bu fıkrada yer
alan "gazilerin," ibaresinden sonra gelmek üzere
"özürlülerin," ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
(3) Bu fıkranın 2007 ve müteakip yıllarda uygulanması ile ilgili olarak,
29/12/2006 tarihli ve 26391 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 20/12/2006
tarihli ve 2006/11450 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın 1 inci
maddesine bakınız.
Sayfa 5
4692
c) 33 üncü maddenin (8) numaralı fıkrasında yazılı hallerde, takdir
işlemlerinin yapıldığı bütçe yılını takip eden yılın Ocak ve Şubat aylarında,
29 uncu maddeye göre hesaplanan vergi değeri esas alınarak yıllık olarak tarh
olunur. Bildirim posta ile gönderilmiş ise vergi, bildirim verme süresinin son
gününü takip eden yedi gün içinde tarh olunur. Bu suretle tarh olunan vergiler,
tarh edilen tarihte tahakkuk etmiş sayılır ve mükellefe bir yazı ile
bildirilir.
Yapılan tarh ve tahakkuku takip eden yıllarda, 29 uncu maddeye göre tespit
edilen vergi değeri üzerinden hesaplanan bina vergisi, her bütçe yılının
başından itibaren o yıl için tahakkuk etmiş sayılır.
Bir il veya ilçe hududu içerisinde birden fazla belediye olması halinde,
belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan binaya ait bina vergisini
tarha yetkili olacak belediye, ilgili valiler tarafından belirlenir.
İKİNCİ KISIM
Arazi Vergisi
BİRİNCİ BÖLÜM
Mükellefiyet
Mevzu:
Madde 12 – (Değişik : 17/7/1972 - 1610/7 md.)
Türkiye sınırları içinde bulunan arazi ve arsalar bu kanun hükümlerine göre
Arazi Vergisine tabidir.
Belediye sınırları içinde belediyece parsellenmiş arazi arsa sayılır.
Belediye sınırları içinde veya dışında bulunan parsellenmemiş araziden hangilerinin
bu kanuna göre arsa sayılacağı Bakanlar Kurulu kararı ile belli edilir.
Aksine hüküm olmadıkça bu kanunun diğer maddelerinde yer alan arazi tabiri
arsaları da kapsar.
Mükellef:
Madde 13 – Arazi Vergisini, arazinin maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her
ikisi de yoksa araziye malik gibi tasarruf edenler öder.
Bir araziye paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında
mükelleftirler. Elbirliği mülkiyette malikler vergiden müteselsilen sorumlu
olurlar. (1)
Mülkiyeti ihtilaflı bulunan arazi için mutasarrıfı bulunmıyan kişiler
tarafından ödenen Arazi Vergileri ihtilafın ödeme yapan aleyhine sonuçlanması
halinde ihtilafla ilgili bulunanların karar tarihinden itibaren bir yıl
içerisinde başvurmaları şartiyle kendilerine ret ve iade olunur.
İKİNCİ BÖLÜM
Muaflık ve İstisnalar
Daimi muaflıklar: (2)
Madde 14 – (Değişik birinci fıkra : 16/10/1981 - 2536/2 md.) Aşağıda yazılı
arazi kiraya verilmemek (24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun kapsamında
yapılan işletme hakkı devirleri hariç) şartıyla Arazi Vergisinden daimi olarak
muaftır. ((a),(b),(f) ve (ı) fıkralarındaki arazi için kiraya verilmeme şartı
aranmaz.)(3) (4)
__________
(1) Bu fıkrada yer alan “müşterek mülkiyet” ve “iştirak
halinde mülkiyette” ibareleri 7/3/2002 tarihli ve 4746 sayılı Kanunla sırasıyla
“paylı mülkiyet” ve “elbirliği mülkiyette” olarak değiştirilmiş ve metne
işlenmiştir.
(2) 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 39 uncu
maddesiyle; bu maddede yer alan “Katma” ibaresi “Özel” şeklinde değiştirilmiş
ve metne işlenmiştir.
(3) Bu fıkrada yer alan; "(a),(b) ve (f)” ibaresi,
12/12/2003 tarihli ve 5020 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile "(a),(b),(f)
ve (ı)” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(4) Bu fıkrada yer alan”kiraya verilmemek şartıyla”ibaresi,
16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle “ kiraya verilmemek
(24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun kapsamında yapılan işletme hakkı
devirleri hariç) şartıyla" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Sayfa 6
4693
a) Özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyelere ve köy tüzel
kişiliğine, kanunla kurulan üniversitelere ve Devlete ait arazi; (1)
b) İl özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri
birlikler veya bunlara bağlı müesseseler tarafından işletilen:
aa) Su, elektrik, havagazı, mezbaha ve soğuk hava işletmelerine ait arazi;
bb) Belediye sınırları içindeki yolcu taşıma işletmelerine ait arazi;
c) Kamu menfaatlerine yararlı derneklere ait arazi (Kurumlar Vergisine tabi
işletmelere ait olmamaları veya bunlara tahsis edilmiş bulunmamaları şartiyle);
d) Yabancı devletlere ait olup gerek elçilik ve konsolosluk binaları gerekse
elçilerin ikametlerine mahsus binalar yapılmak üzere sahip olunan arazi ve
arsalar ile bu çeşit binalardan yanan, yıkılanların arsaları (Karşılıklı olmak
şartiyle) ve merkezi Türkiye'de bulunan milletlerarası kuruluşların
Türkiye'deki temsilciliklerine ait arazi ve arsalar;
e) Mezarlıklar.
f) (Ek : 16/10/1981 - 2536/2 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerini (Jandarma Genel
Komutanlığı dahil) güçlendirmek amacıyla kurulmuş vakıflara ait arazi ve
arsalar.
g) (Ek : 4/12/1985 - 3239/104 md.) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında
bulunan arazi. (Gelir Vergisinden muaf esnaf ile basit (1) usulde Gelir
Vergisine tabi mükellefler tarafından bizzat işyeri olarak kullanılan arsa ve
arazi hariç olmak üzere, ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde kullanılan
arazi ile arsalar ve arsa sayılacak parsellenmemiş arazi için bu muafiyet
uygulanmaz.) (2)
h) (Ek : 23/6/2000 - 4586/14 md.) Petrolün boru hatları ile transit geçişi ile
ilgili projeler kapsamında; kamulaştırma ile görevlendirilen kamu kurum veya
kuruluşunun maliki veya irtifak hakkı sahibi olduğu ve ilgili proje
yatırımcıları lehine irtifak hakkı tesis edilmiş gayrimenkuller.
ı) (Ek: 12/12/2003-5020/9 md.) 4389 sayılı Bankalar Kanunu hükümlerine göre
temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri veya hisseleri kısmen
veya tamamen Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna intikal eden bankalara,
tasfiyeleri Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu eliyle yürütülen müflis bankaların
iflâs idarelerine ait arazi ve arsalar.
i) (Ek: 25/2/2010-5953/2 md.) Toplu Konut İdaresi Başkanlığına ait arazi ve
arsalar.
Geçici muaflıklar:
Madde 15 – (Değişik : 17/7/1972 - 1610/8 md.)
Aşağıda yazılı arazi geçici olarak Arazi Vergisinden muaftır. (3)
a) Özel kanunlarına göre Devlet ormanları dışında insan emeğiyle yeniden orman
haline getirilmek üzere ağaçlandırılan arazi 50 yıl;
b) Toprak ve topoğrafik özellikleri ve erozyon gibi sınırlayıcı faktörler
sebebiyle kültür bitkilerinin yetişmelerini engelleyen araziden; bataklık,
turbiyer, çorak, makilik, çalılık, taşlık ve sair haller dolayısiyle üzerinde
tarım yapılamayan sahaların, ıslah tedbirleriyle yeniden tarıma elverişli hale
getirilmesinde 10 yıl;
c) Teknik, ekonomik ve ekolojik bakımlardan gerekli şartları haiz olan arazide
yeniden fidanla dikim veya aşılama veya yeniden yetiştirme suretiyle ağaçlık,
meyvalık, bağ ve bahçe meydana getirilmesinde asgari 2 yıl, azami 15 yıl;
d) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca, organize sanayi bölgeleri için iktisap
olunduğu veya bu bölgelere tahsis edildiği kabul edilen arazi (Sanayici lehine
tapudaki tescilin yapılacağı tarihe kadar).
Geçici olarak muaflıktan istifade için arazinin bu maddede yazılı cihetlere
tahsis edilmiş olduğunun ilgili vergi dairesine bütçe yılı içinde bildirilmesi
şarttır. Muafiyetler, arazinin tayin olunan cihetlere tahsis edildiği yılı
takibeden bütçe yılından başlar. Bütçe yılı içinde bildirim yapılmazsa
muafiyet, bildirimin yapıldığı yılı takibeden bütçe yılından muteber olur. Bu
takdirde bildirimin yapıldığı bütçe yılının sonuna kadar geçen yıllara ait
muafiyet hakkı düşer.
——————————
(1) 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 39 uncu maddesiyle; bu bentte yer
alan “Katma” ibaresi “Özel” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile
"götürü" ibaresi "basit" şeklinde değiştirilmiş ise de,bu
değişikliğin 1/1/1999 tarihinde yürürlüğe gireceği anılan Kanunun 86 nccı
maddesi ile hüküm altına alınmıştır.
(3) Geçici vergi muafiyeti tanınan ağaç, fidan ve benzerlerinin sayısı
ile muafiyet süreleri için 22/4/1974 tarih
ve 7/8147 sayılı Kararnameye bakınız. (R.G.: 12/5/1974 - 14884)
Sayfa 7
4694
(a) ve (b) fıkralarında yazılı muafiyet konusu arazinin bu fıkralarda
gösterilen cihetlere tahsis edilmiş olup olmadığının şartları ile (c) fıkrasına
göre geçici muafiyet verilecek haller, bunların şartları ve muafiyet süreleri
Tarım ve Orman Bakanlıkları ile Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin mütalaası
alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belli edilir ve Bakanlar Kurulu kararı
ile yürürlüğe konulur.
Arazi vergisinde istisna:
Madde 16 – (Değişik : 21/1/1982 - 2587/5 md.)
(Değişik birinci fıkra : 4/12/1985 - 3239/105 md.) Mükelleflerin bir belediye
ve bu belediyenin mücavir alan sınırları içinde bulunan arazisinin (arsalar
hariç) toplam vergi değerinin 10.000 Türk Lirası Arazi Vergisinden müstesnadır.
Bu miktarı üç misline kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. (1)(3)
Bu hükmün tatbikatında mükellef ile eş ve velayet altındaki çocuklara ait arazi
değerleri toplu olarak nazara alınır.
Bu maddede yazılı istisna, hisseli arazide mükelleflerin hisse miktarları ayrı
ayrı nazara alınmak suretiyle uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Matrah ve Nispet
Matrah:
Madde 17 – Arazi Vergisinin matrahı arazinin bu kanun hükümlerine göre tespit
olunan vergi değeridir.
(İkinci ve üçüncü fıkralar Mülga : 17/7/1972 - 1610/10 md.)
Nispet:
Madde 18 – (Değişik: 8/1/2002-4736/4 md.)
Arazi vergisinin oranı binde bir , arsalarda ise binde üçtür. Bu oranlar, 5216
sayılı Kanunun uygulandığı büyük şehir belediye sınırları ve mücavir alanlar
içinde % 100 artırımlı uygulanır. Bakanlar Kurulu, vergi oranlarını yarısına
kadar indirmeye veya üç katına kadar artırmaya yetkilidir.(2)
Mükellefiyetin başlaması ve bitmesi:
Madde 19 – (Değişik : 19/7/1972 - 1610/12 md.)
Arazi vergisi mükellefiyeti;
a) 33 üncü maddenin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini
tadil eden sebeplerin doğması halinde bu değişikliklerin vuku bulduğu tarihi,
aynı maddenin (8) numaralı fıkrasında yazılı halde ise bu duruma bağlı olarak
takdir işleminin yapıldığı tarihi,
b) Dört yılda bir yapılan takdir işlemlerinde takdir işleminin yapıldığı
tarihi,
c) Muafiyetin sukut ettiği tarihi,
Takip eden bütçe yılından itibaren başlar.
Vergiye tabi iken muaflık şartlarını kazanan araziden dolayı mükellefiyet, bu
olayın vukubulduğu tarihi takibeden taksitten itibaren sona erer.
Kanunların verdiği yetkiye dayanılarak tasarrufu yasak edilen arazinin vergisi,
mükelleflerce keyfiyetin vergi dairesine bildirilmesi veya vergi dairesince
re'sen tespit edilmesi üzerine yasaklama tarihini izliyen taksitlerden itibaren
bu hallerin devam ettiği sürece alınmaz.
Deprem, su basması, yangın gibi tabii afetler sebebiyle yanan, yıkılan
binaların arsalarına ait vergiler, bu olayların vukua geldiği tarihleri
takibeden bütçe yılından itibaren iki yıl süre ile alınmaz.
Üzerine bina yapılan arsanın Arazi Vergisi mükellefiyeti, inşaatın bittiği yılı
takipeden bütçe yılından itibaren sona erer.
__________________
(1) 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile
"1.000.000" ibaresi "250.000.000" olarak değiştirilmiş ve
metne işlenmiştir.
(2) 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede
yer alan “3030 sayılı Kanunun” ibaresi, “5216 sayılı Kanunun” olarak
değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3) 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle; bu maddede yer
alan “250.000.000 lirası” ibaresi “10.000 Türk Lirası” şeklinde değiştirilmiş
ve metne işlenmiştir.
Sayfa 8
4695
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Verginin Tarh ve Tahakkuku
Beyan esası:
Madde 20 – (Mülga : 3/4/2002-4751/2 md.)
Verginin tarh ve tahakkuku:
Madde 21 – (Değişik: 3/4/2002-4751/2 md.)
Arazi vergisi, ilgili belediye tarafından;
a) Dört yılda bir defa olmak üzere takdir işlemlerinin yapıldığı yılı
takip eden yılın Ocak ve Şubat aylarında,
b) 33 üncü maddenin (1) ilâ (7) numaralı fıkralarında yazılı vergi değerini
tadil eden sebeplerle bildirim verilmesi icabeden hallerde, vergi değerini
tadil eden sebeplerin meydana geldiği bütçe yılını takip eden yılın Ocak
ayı içinde, vergi değerini tadil eden sebep bütçe yılının son üç ayı içinde
vuku bulmuş ve bildirim, vergi değerini tadil eden sebebin meydana geldiği
bütçe yılını takip eden yılda verilmiş ise bildirimin verildiği tarihte,
c) 33 üncü maddenin (8) numaralı fıkrasında yazılı hallerde, takdir
işlemlerinin yapıldığı bütçe yılını takip eden yılın Ocak ve Şubat
aylarında,
29 uncu maddeye göre hesaplanan vergi değeri esas alınarak yıllık olarak tarh
olunur. Bildirim posta ile gönderilmiş ise vergi, bildirim verme süresinin son
gününü takip eden yedi gün içinde tarh olunur. Bu suretle tarh olunan
vergiler, tarh edilen tarihte tahakkuk etmiş sayılır ve mükellefe bir yazı ile
bildirilir.
Yapılan tarh ve tahakkuku takip eden yıllarda, 29 uncu maddeye göre tespit
edilen vergi değeri üzerinden hesaplanan arazi vergisi, her bütçe yılının
başından itibaren o yıl için tahakkuk etmiş sayılır.
Bir il veya ilçe sınırları içerisinde birden fazla belediye olması halinde,
belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan araziye ait arazi vergisini
tarha yetkili olacak belediye, ilgili valiler tarafından belirlenir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Kısımlar Arasında Müşterek Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Muaflık ve istisna hükümlerinin bu kanunda yer alması esası:
Madde 22 – (Değişik : 17/7/1972 - 1610/14 md.)
Bina ve Arazi Vergileri ile ilgili muaflık ve istisna hükümleri bu kanuna
eklenmek veya bu kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir.
——————————
(1) "Vergi dairesince hesaplanan miktar ile mükellefin
beyanı arasındaki farka kusur cezası uygulanır." cümlesi 22/7/1998 tarih
ve 4369 sayılı Kanunun 82 nci maddesi ile metinden çıkarılmıştır.
Sayfa 9
4696
Bildirim verme ve süresi:
Madde 23 – (Değişik: 3/4/2002-4751/2 md.)
Bu Kanunun 33 üncü maddesinde (8 numaralı fıkra hariç) yazılı vergi değerini
tadil eden nedenlerin bulunması halinde (geçici ve daimi muafiyetten
faydalanılması hali dahil) emlâk vergisi bildirimi verilmesi zorunludur.
Devlete ait arazi için bildirim verilmez.
Bildirimler;
a) Yeni inşa edilen binalar için, inşaatın sona erdiği veya inşaatın sona
ermesinden evvel kısmen kullanılmaya başlanmış ise her kısmın kullanılmasına
başlandığı bütçe yılı içerisinde,
b) Bu Kanunun 33 üncü maddesinde (8 numaralı fıkra hariç) yazılı vergi değerini
tadil eden sebeplerin doğması halinde, değişikliğin vuku bulduğu bütçe
yılı içerisinde,
Emlâkın bulunduğu yerdeki ilgili belediyeye verilir.
Yukarıdaki fıkralarda yazılı haller bütçe yılının son üç ayı içinde vuku
bulduğu takdirde bildirim, olayın vuku bulduğu tarihten itibaren üç ay içinde
verilir. Elbirliği mülkiyetinde mükellefler müşterek imzalı bir bildirim
verebilecekleri gibi, münferiden de bildirim verebilirler. Paylı mülkiyet
halinde ise bildirim münferiden verilir.
Elbirliği mülkiyetinde münferiden bildirim verildiği takdirde, gayrimenkule ait
vergi değeri üzerinden hissedarların adedine göre ayrı ayrı tarh ve tahakkuk
yapılır.
Bildirimlerin şekli ve kapsamı Maliye Bakanlığınca belirlenir.
Beyannamelerin şekli ve muhtevası:
Madde 24 – (Mülga : 7/3/2002-4751/7 md.)
Köylerde yapılacak beyan:
Madde 25 – (Mülga : 7/3/2002-4746/7 md.)
Sayfa 10
4697
Muhtar ve ihtiyar kurulunun görevleri:
Madde 26 – (Mülga : 3/4/2002-4751/7 md.)
Ek süreler içinde beyanname verilmesi:
Madde 27 – (Mülga : 3/4/2002-4751/7 md.)
İştirak halinde ve müşterek mülkiyette beyanname verilmesi:
Madde 28 – (Mülga : 3/4/2002-4751/7 md.)
Vergi değeri (1)
Madde 29 – (Değişik : 7/3/2002-4746/2 md.)
Vergi değeri;
a) Arsa ve araziler için, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun asgari ölçüde birim
değer tespitine ilişkin hükümlerine göre takdir komisyonlarınca arsalar için
her mahalle ve arsa sayılacak parsellenmemiş arazide her köy için cadde, sokak
veya değer bakımından farklı bölgeler (turistik bölgelerdeki cadde, sokak veya
değer bakımından farklı olanlar ilgili valilerce tespit edilecek pafta, ada
veya parseller), arazide her il veya ilçe için arazinin cinsi
(kıraç, taban, sulak) itibarıyla takdir olunan birim değerlere göre,
b) Binalar için, Maliye ve Bayındırlık ve İskan bakanlıklarınca müştereken
tespit ve ilân edilecek bina metrekare normal inşaat maliyetleri
ile (a) bendinde belirtilen esaslara göre bulunacak arsa veya arsa payı değeri
esas alınarak 31 inci madde uyarınca hazırlanmış bulunan tüzük hükümlerinden
yararlanılmak suretiyle,
Hesaplanan bedeldir.
Vergi değeri, mükellefiyetin başlangıç yılını takip eden yıldan itibaren her
yıl, bir önceki yıl vergi değerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri
uyarınca aynı yıl için tespit edilen yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde
artırılması suretiyle bulunur.
33 üncü maddeye (8 numaralı fıkra hariç) göre mükellefiyet tesisi gereken
hallerde vergi değerinin hesaplanmasında, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun
mükerrer 49 uncu maddesinin (b) fıkrasına göre belirlenen arsa ve arazi birim
değerleri, takdir işleminin yapıldığı yılı takip eden ikinci yıldan başlamak
suretiyle her yıl, bir önceki yıl birim değerinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
hükümleri uyarınca aynı yıl için tespit edilen yeniden değerleme oranının
yarısı nispetinde artırılması suretiyle dikkate alınır.
(Değişik dördüncü fıkra: 16/6/2009-5904/33 md.) Vergi değerinin hesabında bin
liraya, verginin hesaplanmasında ise bir liraya kadar olan kesirler dikkate
alınmaz.
Bakanlar Kurulu, bu maddede belirtilen artış oranını sıfıra kadar indirmeye
veya yeniden değerleme oranına kadar artırmaya yetkilidir. Bakanlar Kurulu bu
yetkisini, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 95 inci maddesi uyarınca
belirlenen belediye grupları itibarıyla farklı oranlar tespit etmek suretiyle
de kullanabilir.
Ödeme süresi:
Madde 30 – (Değişik : 17/7/1972 - 1610/20 md.)
Emlak Vergisi birinci taksidi Mart, Nisan ve Mayıs aylarında, ikinci taksidi
Kasım ayı içinde olmak üzere iki eşit taksitte ödenir.
–––––––––––––––
(1) Bu maddedeki vergi miktarlarının 1/1/2008 tarihinden itibaren
uygulanması ile ilgili olarak; 26/12/2007 tarihli ve 26738 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan Maliye Bakanlığının (Seri No: 52) Tebliğine bakınız.
Sayfa 11
4698
(İkinci fıkra Mülga : 4/12/1985 - 3239/141 md.)
Maliye Bakanlığı ödeme aylarını, bölgelerin özelliklerine göre değiştirebilir.
Kanunlar veya diğer kamu düzeni koyan mevzuatla tasarrufu kısıtlanan bina arsa
ve arazinin vergisi, kısıtlamanın devam ettiği sürece 1/10 oranında tahsil
olunur. 9 ve 19 uncu madde hükümleri saklıdır.
Kısıtlamanın kaldırılması halinde, kaldırılma tarihini takibeden bütçe yılından
itibaren emlakin vergisi, tüm vergi değeri üzerinden ödenir.
Kısıtlamanın devam ettiğı sürede tecil edilen verginin 9/10 u bina, arsa veya
arazinin satılması, istimlaki veya hibe yoluyla ahara devir ve temliki halinde,
tahsilat zamanaşımına uğramamış olanları muaccel hale gelir.
(Değişik : 8/12/1980 - 2350/7 md.) Kanunla ve diğer mevzuatla yapılan
kısıtlamaların neler olduğu, süresi, tevsiki ve kısıtlama koyan kamu
organlarının görevleri ve sorumlulukları Maliye Bakanlığınca, Milli Eğitim,
İmar ve İskan ve İçişleri Bakanlıklarının mütalaaları alınarak hazırlanacak bir
yönetmelikle tanzim olunur.
(Değişik : 4/12/1985 - 3239/110 md.) Devir ve ferağı yapılan bina ve arazinin,
devir ve ferağın yapıldığı yıl ile geçmiş yıllara ait ödenmemiş Emlak
Vergisinin ödenmesinden devreden devralan müteselsilen sorumlu tutulurlar.
Devralanın mükellefe rücu hakkı saklıdır. Tapu daireleri
devir ve ferağ işlemini, işlemin yapıldığı ayı takip eden ayın 15'inci günü
akşamına kadar ilgili belediyelere bildirir.
Vergi dairesince yapılacak işlem:
Madde 31 – (Değişik : 17/7/1972 - 1610/21 md.)
(Birinci fıkra Mülga : 4/12/1985 - 3239/141 md.)
Vergi değerlerinin takdirinde şehir ve köylerin tabii, iktisadi ve bölgesel
şartlarına göre nazara alınacak piyasa bedeli, maliyet bedeli, kira veya yıllık
istihsal değeri gibi normlar ile uyulacak usul ve esaslar, mükelleflerden ve
üçüncü şahıslardan istenecek bilgiler tüzükte belirtilir.
(Üçüncü ve dördüncü fıkralar Mülga: 4/12/1985 - 3239/141 md.)
Bildirim verilmemesi halinde yapılacak işlemler:
Madde 32 –(Değişik : 3/4/2002-4751/2 md.)
Bildirimin süresinde verilmemesi halinde, vergi idarece tarh edilir. İdarece
tarhiyatta her yıla ilişkin vergi değeri, 29 uncu madde hükmü dikkate alınarak
hesaplanır.
Vergi değerini tadil eden sebepler:
Madde 33 – Vergi değerini tadil eden sebepler aşağıda gösterilmiştir:
1. Yeni bina inşa edilmesi (Mevcut binalara ilaveler yapılması veya asansör
veya kalorifer tesisleri konulması yeni inşaat hükmündedir.)
2. (Değişik : 17/7/1972 - 1610/23 md.) Bir binanın yanması, yıkılması suretiyle
veya sair sebeplerle tamamen veya kısmen harabolması veya binada mevcut asansör
veya kalorifer tesislerinin kısmen veya tamamen kaldırılması;
Sayfa 12
4699
3. Bir binanın kullanış tarzının tamamen değiştirilmesi veya bir binanın
ikamete mahsus mahallerinden bir kısmının dükkan, mağaza, depo gibl ticaret ve
sanat icrasına mahsus mahaller haline kalbedilmesi, (Bu hükmün uygulanmasında bir
apartmanın her dairesi bir bina sayılır ve tadil sebebi, yalnız kullanış tarzı
tamamen veya kısmen değiştirilen daire için geçerli olur.)
4. Arazinin hal ve heyetinde değişiklik olması:
a) Arazinin fidanlandırılması veya ağaçlandırılması, bağ haline getirilmesi;
b) Fidanlı, ağaçlı veya kütüklü bir arazinin tarla haline getirilmesi veya
gelmesi;
c) Tarım yapılan bir arazinin tabii bir afet veya arıza sebebiyle veya sair
sebepler yüzünden tarıma elverişsiz hale gelmesi.
d) Tarım yapılmıyan bir arazinin tarıma elverişli hale getirilmesi,
e) Arazinin parsellenmek suretiyle arsalar haline getirilmesi.
5. Bir binanın mütemmimi durumunda olan arazinin mütemmimlik durumundan çıkması
veya bir arazi ve arsanın bina mütemmimi durumuna girmesi.
6. Bir bina veya arazinin takvim veya ifraz edilmesi veya mükellefinin
değişmesi (Araziden bir kısmının istimlak edilmesi de ifraz hükmündedir.)
7. Müteaddit arazi ve arsaların tek bir arazi ve arsa haline getirilmesi veya
müteaddit hisselere ayrılmış olan bir binanın bütün hisselerinin
birleştirilmesi.
8. (Ek : 17/7/1972 - 1610/23 md.) Herhangi bir sebep yüzünden bir şehir, kasaba
veya köyün tamamında devamlı olmak üzere bina veya arazinin değerlerinde % 25 i
aşan oranda artma veya eksiltme olması;
(Son fıkra Mülga : 17/7/1972 - 1610/23 md.)
Madde 34 – (Mülga : 8/12/1980 - 2350/6 md.)
Madde 35 – (Mülga : 22/7/1998 - 4369/82 md.)
Çeşitli Hükümler
Köy kıymet beyanı defterlerinin doldurulmasına yardım:
Madde 36 - (Mülga : 3/4/2002-4751/7 md.)
Usul hükümleri:
Madde 37 – (Değişik : 4/12/1985 - 3239/113 md.)
Bu Kanun hükümleri saklı kalmak şartıyla, bu Kanuna göre alınacak vergiler
hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Bu Kanunda geçen "Vergi dairesi"tabiri, belediyeleri ifade eder.
Bu Kanunun uygulanmasında, Vergi Usul Kanununun vergi inceleme yetkisi hariç
olmak üzere;
1. Belediye gelir şube müdürü, gelir şube müdürü olmayan yerlerde belediye
hesap işleri müdürü, hesap işleri müdürü olmayan yerlerde muhasebeci, vergi
dairesi müdürü sıfat ve yetkisini haizdir.
Sayfa 13
4700
2. Vergi Usul Kanununda mahallin en büyük mal memuruna verilmiş görev ve
yetkiler, belediye başkanları tarafından kullanılır.
Vergi hasılatından verilecek paylar:
Madde 38 – (Mülga: 3/7/2005-5393/85 md.)
Payların dağılımı: (1)
Mükerrer Madde 38 – (Ek: 4/12/1985-3239/114 md.; Mülga: 7/12/2004-5272/87 md.)
Kesirler:
Madde 39 – (Mülga : 22/7/1998 - 4369/82 md.)
Bina ve arazi vergilerinde zamanaşımı süresinin başlangıcı:
Madde 40 – (Değişik : 8/12/1980 - 2350/11 md.)
Bildirim dışı kalan bina ve arazinin vergi ve cezalarında zamanaşımı, bu bina
ve arazinin bildirim dışı bırakıldığının idarece öğrenildiğı tarihi takip eden
yılın başından itibaren başlar.(3)
İKİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler
Kaldırılan hükümler:
Madde 41 – (Değişik birinci fıkra : 20/7/1971 - 1446/3 md.) Aşağıda yazılı
kanunlarla diğer kanunlardaki bu kanuna uymıyan hükümler 1/3/1972 tarihinden
itibaren yürürlükten kaldırılmıştır :
——————————
(1) Bu madde başlığı, «Verginin dağılımı » iken, 8/1/2002 tarihli ve
4736 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değşitirilmiştir.
(2) Bu maddede yer alan “Beyan dışı” ibaresi, “Bildirim dışı”; “beyan
edilmediğinin” ibaresi, “bildirim dışı bırakıldığının” olarak, 3/4/2002 tarihli
ve 4751 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Sayfa 14
4701
1. 4/7/1931 tarihli ve 1837 sayılı Bina Vergileri Kanunu ile 1996, 2413,
2870,2898,4873, 5648, 5649, 6256, 206, 309, 177, 491, 496 sayılı Kanunlar ile
ek ve tadilleri ve 1454 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ile 3202 sayılı Kanunun
5453 sayılı Kanunla değişik 5 inci maddesinin (b) fıkrası, 2871 sayılı Kanunun
2, 3 ve 4 üncü ve 4040 sayılı Kanunun 489 sayılı Kanunla değişik 31 inci
maddeleri ile 5237 sayılı Kanunun 4 üncü ve 5419 Sayılı Kanunun 3 üncü
maddeleri,
2. 27/6/1931 tarihli ve 1833 sayılı Arazi Vergisi Kanunu ile 2567,3585,
3726,4699,5650, 6255, 483 sayılı Kanunlar ile ek ve tadilleri ve 3116 sayılı
Kanunun 5653 sayılı Kanunla değişik 86 ncı maddesinin arazi vergisi muafiyeti
ile ilgili hükmü ve 3653 sayılı Kanunun 7 nci maddesi,
3. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 50, 51, 53, ila 62, 77 ve 78 inci maddeleri,
4 – (Ek : 17/7/1972 - 1610/ 24 md.; Değişik : 25/8/1977 - 2104/1 md.) Özel
kanunların bina ve arazi vergilerine ilişkin muaflık ve istisna hükümleri
(31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanun gereğince yapılan milletlerarası
antlaşmalarla tanınan muaflık ve istisna hükümleri ile, 11/7/1972 tarihli ve
1606 sayılı Kanunla tanınan muaflık hükümleri saklıdır.)
Ek Madde 1 – (Ek : 4/12/1985 - 3239/115 md.)
Mahalli idarelerce tahsil edilen vergi, resim, harç ve paylara ilişkin yurt
dışı danışmanlık hizmetleri Maliye ve Gümrük Bakanlığınca yürütülür. Bu
hizmetlerin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca
belirlenir.
Ek Madde 2 – (Ek : 3/4/2002 –4751/2 md.)
a) Emlâk vergisi mükellefleri tarafından en son verilmiş bulunan emlâk vergisi
beyannameleri belediyelerce muhafaza edilir ve bu Kanuna göre ilgili
belediyelerce yapılacak tarhiyat sırasında, bina veya araziye ilişkin olarak bu
beyannamelerde yer alan bilgiler dikkate alınır.
b) Köylerde bulunan bina ve araziye ilişkin olarak 1998 yılı genel beyan
döneminde muhtarlar tarafından doldurulup belediyelere teslim edilen köy kıymet
beyanı defterleri ilgili belediyelerce muhafaza edilir. Köy kıymet beyanı
defterlerinde kayıtlı bina ve arazilerin vergi değerlerinin tespiti gereken
hallerde belediyeler, 29 uncu maddeye göre gerekli tespiti yapar ve
ilgililere bildirir.
Geçici Madde 1 – Bu kanunun 5 inci maddesinin (a) ve (b) fıkralarındaki geçici
muaflık hükümleri gerek bu kanunun yürürlüğü tarihinden önce muaflıktan
faydalanmamış binalar hakkında, gerekse 6188 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ile
1837 sayılı Kanunun 206 ve 491 sayılı kanunlarla değişik 4 üncü maddesi
gereğince geçici muafiyet almış binalar hakkında da, bu binaların inşalarının
sona erdiği yılı takibeden 10 yıllık devrenin 1/3/1972 tarihinden sonra kalan
kısmı için uygulanır. (Ancak, 1/3/1972 tarihine
kadar tarhi gereken bina, buhran ve savunma vergileri, mezkür tarihe kadar
mer'i olan kanun hükümlerine göre tarh. tahakkuk ve tahsil olunur.) (1)
1833 sayılı Arazi Vergisi Kanunu ile ek ve tadilleri gereğince tanınan geçici
muafiyetler saklıdır.
Geçici Madde 2 – (Değişik : 20/7/1971 - 1446/4 md.)
1971 bütçe yılı sonuna kadar olan dönemlerle ilgili tarh, tahakkuk, tahsil ve
diğer işlemlerin Bina, Arazi, İktisadi Buhran ve Savunma Vergisi Kanunları ile
Vergi Usul Kanunu ve bunların ek ve tadilleri ve 1454 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi
ile 3202 sayılı Kanunun 5453 sayılı Kanunla değişik 5 inci maddesinin (b)
fıkrası, 5237 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ve 2871 sayılı Kanunun 2, 3 ve 4
üncü maddeleri hükümleri gereğince Özel İdareler tarafından yapılmasına devam
olunur.
Şu kadar ki, 1971 bütçe yılına ait Bina, İktisadi Buhran ve Savunma Vergisi ile
Arazi Vergisi mükellefiyeti, 1/3/1971 tarihinden itibaren başlar ve bu vergiler
1971 yılının Temmuz ve Kasım aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir.
——————————
(1) Bu hükümdeki "1/3/1971 ve 28/2/1971" tarihleri,
20/7/1971 tarih ve 1446 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle "1/3/1972"
olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Sayfa 15
4702
Geçici Madde 3 – 28/2/1971 tarihine kadar ki dönemlere ait olarak tahakkuk edip
de bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar tahsil edilmemiş bina, buhran,
savunma ve arazi vergisi borçlarının kanunun meriyetinden itibaren geçecek ilk
2 nci ay sonuna kadar tamamını ödeyenlerin, vergi cezası ve gecikme zamlarının
% 90 ı,2 nci iki ay sonuna kadar tamamını ödeyenlerin vergi cezası ve gecikme
zamlarının % 80 i ve 3 üncü iki ay sonuna kadar tamamını ödeyenlerin vergi
cezası ve gecikme zamlarının % 70 i affedilir.
Bu devreye taallük eden vergilerden ihtilaflı bulunanlar (Kanunun meriyetinden
sonra ihtilaflı hale gelenler dahil) ödeme süresinin başladığı tarihten
itibaren ikişer aylık süreler içerisinde tamamen ödendikleri takdirde 1 inci
fıkrada açıklandığı nispette aftan faydalanırlar.
Geçici Madde 4 – 1970 yılında emlak vergisinin uygulanmasiyle ilgili her türlü
giderlere harcanmak üzere 1970 yılı Bütçe Kanununun Maliye Bakanlığı kısmının
14.000 inci bölümüne 14.496 numaralı (Diğer giderler) maddesine gerekli ödeneği
kaydetmeye veya bu tertibe aynı maksatla ödenek aktarmaya Maliye Bakanı
yetkilidir.
Geçici Madde 5 – (Mülga : 11/12/1981 - 2562/28 md.)
Geçici Madde 6 – (Ek : 20/7/1971 - 1446/5 md.)
1971 bütçe yılı içerisinde Emlak Vergisi Kanununun 5 ve 15 inci maddeleri
hükümlerine göre yapılacak bildirimler ile 23 üncü maddesi gereğince verilecek
beyannameler bir defaya mahsus olmak üzere 1972 bütçe yılının Mart, Nisan ve
Mayıs aylarında verilir ve yapılan bu beyan ve bildirimlere istinaden tarh ve
tahakkuk ettirilecek vergilere ait mükellefiyet 1972 bütçe yılı başından
itibaren başlar.
Köylerde yapılacak beyanlar hakkında da yukardaki hüküm uygulanır.
Bu maddede yazılı beyan süresini bir misline kadar uzatmaya Maliye Bakanlığı
yetkilidir.
Geçici Madde 7– (Ek : 20/7/1971 - 1446/6 md.)
1971 yılında Emlak Vergisinin uygulanması ile ilgili her türlü giderlere
harcanmak üzere 1971 yılı Bütçe Kanununun Maliye Bakanlığı kısmının ilgili
bölüm ve maddelerine gerekli ödeneği kaydetmeye veya bu tertiplere aynı
maksatla ödenek aktarmaya Maliye Bakanı yetkilidir.
Geçici Madde 8 – (Ek : 20/7/1971 - 1446/7 md.)
1971 bütçe yılında Savunma Vergisi Kanununa göre tahsil edilip Hazineye
yatırılacak miktar Gelir Bütçesinin 55 000 Servet ve Servet Transferleri
Üzerinden Alınan Vergiler bölümünün 55 100 Emlak Vergisi maddesine gelir
kaydolunur.
Geçici Madde 9 – (Ek : 17/7/1972 - 1610/25 md.)
20/7/1971 tarihli ve 1446 sayılı Kanunun 5 inci maddesi hükmü saklıdır.
Geçici Madde 10 – (Ek : 17/7/1972 - 1610/25 md.)
Bu kanunun yürürlüğe girmesinden sonra beyanname verme süresi Maliye Bakanı
tarafından altı ay daha uzatılabilir. Bu süre içerisinde mükellefler dilerlerse
yeniden beyanname verebilirler. Bu uzatma süresi kullanılmadığı takdirde,1319
sayılı Kanun hükümlerine müsteniden beyanda bulunan mükellefler adına yapılan
tarhiyat, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takibeden beş yıl içinde idarece
düzeltilir. Fazla ödenen vergiler ret ve iade olunur.
Sayfa 16
4703
Geçici Madde 11 – (Ek : 8/12/1980 - 2350/12 md.)
1982 Bütçe Yılına rastlayan Emlak Vergisi genel beyan dönemi, 1980 Bütçe Yılına
alınmış olup, müteakip genel beyanda bulunma süresi; 1980 yılı başlangıç kabul
edilmek suretiyle, bu Kanunun 23 ncü maddesindeki esaslara göre hesaplanır.
1980 Yılı Bütçe Kanununun 10/E maddesine göre, Maliye Bakanlığınca aynı yıl
yapılan beyana davet, bu Kanunun 23 üncü maddesine göre yapılmış genel beyana
davet hükmündedir. Mezkür hükmün kapsamı dışında kalan yerlerdeki mükelleflerin
bu Kanunun yürürlüğe girdiği ayı takip eden 3 aylık süre içinde genel beyana
davetleri ve genel beyanda bulunmaları sağlanır.
1980 Yılı Bütçe Kanununun 10/E maddesine göre yapılan beyana davet üzerine
29/8/1980 tarihine kadar ve bu tarihi takip eden 2 aylık ek süre içinde beyanda
bulunan mükellefler, 1981 yılının Ocak ayı sonuna kadar daha önce beyan
ettikleri vergi değerlerini yükseltici yönden yeniden beyanda bulunabilirler.
Bu beyanlar da genel beyan hükmünde kabul edilir.
Yukarıdaki esaslara göre beyanda bulunan mükelleflere Emlak Vergisi Kanununun
27 nci maddesinde belirtilen 2 aylık ek süre tanınmaz.
Geçici Madde 12 – (Ek : 8/12/1980 - 2350/12 md.)
Emlak Vergisi Kanununun 4 ncü maddesine bu Kanunla eklenen (r) fıkrasında
belirtilen binalar için 1972 yılından itibaren tarh ve tahakkuk ettirilen Emlak
Vergileri ile bunlara bağlı zam ve cezalardan bu Kanunun yürürlük tarihinde
henüz tahsil edilmemiş bulunanları terkin olunur.
Geçici Madde 13 – (Ek : 8/12/1980 - 2350/12 md.)
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun uygulanmaya başladığı tarihten önceki dönemlere
ilişkin olarak il özel idarelerince tarh ve tahakkuk ettirilip henüz tahsil
edilmemiş olan bina, arazi ve buna müteferri diğer vergi ve resimler ile ceza
ve gecikme zamları tahsil edilmez. İdari ve mali yargı organlarındaki
uyuşmazlıklar geri alınır, cebri kovuşturmaya ilişkin her türlü işlem
kaldırılır.
Geçici Madde 14 – (Ek : 4/12/1985 - 3239/116 md.)
Bakanlar Kurulu, ödenecek Emlak Vergisi miktarını ilgili belediye meclislerinin
kararı ve belediye başkanının teklifi üzerine, mahalleler,köyler veya cadde,
sokak yahut değer bakımından farklı bölgeler itibariyle birlikte veya ayrı ayrı
olmak üzere 1986 yılı için % 40'tan, 1987 yılı için % 20'den fazla olmamak
üzere indirebilir.
Bakanlar Kurulu, gerekli gördüğü takdirde, belediye meclislerinin kararı ve
belediye başkanlarının talebi olmadan ödenecek Emlak Vergisi miktarını Türkiye
genelinde 1986 yılı için % 40'tan, 1987 yılı için % 20'den fazla olmamak üzere
indirebilir.
Geçici Madde 15 – (Ek : 4/12/1985 - 3239/116 md.)
1/1/1986 tarihinden önceki dönemlerde meydana gelen vergiyi doğuran olaylar
sebebiyle bu tarihe kadar beyan edilmiş bina ve araziye ait Emlak Vergisinin
tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerine Maliye ve Gümrük Bakanlığına bağlı vergi
dairelerince devam olunur. 1/1/1986 tarihine kadar beyannamesi verilmemiş bina
ve araziye ait tarh,tahakkuk ve tahsil işlemleri ilgili belediyeler tarafından
yapılır.
Geçici Madde 16 – (Ek : 4/12/1985 - 3239/116 md.)
a) 1980 ila 1982 dönemlerine ait olup 1/1/1986 tarihine kadar beyannamesi
verilmemiş olan ve idarece tarh işlemi sonuçlanmamış bulunan bina ve arsalar
hakkında 1983 yılında uygulanan bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri
ile arsalara ait asgari ölçüde birim değerleri,
b) 1980 ile 1985 dönemlerine ait olup 1/1/1986 tarihine kadar beyannamesi
verilmemiş olan ve idarece tarh işlemi sonuçlandırılmamış bulunan arazi
hakkında 1986 yılında uygulanacak asgari ölçüde arazi birim değerleri,
uygulanır.
Geçici Madde 17 – (Ek : 18/5/1987 - 3365/5 md.)
Bu Kanunun 5 inci maddesinin (f) fıkrasındaki geçici muafiyet,daha önceki
yıllarda inşaatı biten binalar için inşaatın bittiği yılı takip eden yılın
başından itibaren hesaplanır ve kalan süre kadar uygulanır.
Bu maddede yer alan geçici muafiyete tabi binaların 1987 yılına ait emlak
vergileri terkin, tahsil edilmiş bulunanlar red iade olunur.
Sayfa 17
4704
Geçici Madde 18 – (Ek : 11/8/1999 - 4444/8 md.)
1998 genel beyan dönemi veya 1998 yılında ortaya çıkan ve vergi değerini tadil
eden nedenlerle emlak vergisi beyannamesi veren mütelleflerden dileyenler 1/11/1999-31/12/1999
tarihleri arasında yeniden beyanda bulunabilirler. Bu suretle beyanda bulunacak
mükelleflerin bildirecekleri değerler; 1998 yılı genel beyan dönemine ilişkin
olarak 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 10 ve 20 nci maddeleri hükümlerine göre
hesaplanan asgari ölçüde tespit edilen vergi değerinin, bu yıla ait yeniden
değerleme oranında artırılması suretiyle bulunacak değerden düşük olamaz. Düşük
olması halinde mükellefin beyanı, bu şekilde hesaplanan değere yükseltilir.
Mükellefler tarafından bu şekilde yeniden beyan olunacak bina, arsa ve arazi
matrahları dikkate alınarak, mükelleflerin 1999 yılı için tahakkuk eden
vergilerinde herhangi bir düzeltme yapılmaz.
Mükelleflerin 2000 yılı emlak vergisi matrahları, bu madde hükümleri de dikkate
alınmak suretiyle bu Kanunun değişik 29 uncu maddesi hükümlerine göre
belirlenir.
Geçici Madde 19- (Ek: 8/1/2002-4736/4 md.)
8 inci maddenin birinci fıkrası ile 18 inci madde hükümlerine göre, büyük şehir
belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde uygulanan artırımlı vergi oranı,
Adapazarı Büyük Şehir Belediye sınırları ve mücavir alarlar içinde 2002 ila
2005 yıllarında uygulanmaz. 10.7.2004 tarihli ve 5216 sayılı Kanunun 23 üncü
maddesinin (b) fıkrasına göre Adapazarı Büyük Şehir Belediyesine ayrılacak payın
oranı, 2002 ila 2005 yıllarında % 5 olarak uygulanır. (1)(2)
Geçici Madde 20– (Ek: 3/4/2002-4751/4 md.)
a) Emlâk vergisi mükellefleri, 2001 yılı bina, arsa ve arazi vergisi tarhına
esas olan vergi matrahlarının aynı yıla ait yeniden değerleme oranında artırılması
sonucu bulunacak tutarlar üzerinden, 8 ve 18 inci maddelerde yazılı vergi
oranlarına göre hesaplanan tutarın yarısı kadar tahakkuk ettirilecek emlâk
vergisini, 2002 yılına ait bina, arsa ve arazi vergisinin birinci taksiti
olarak, aynı yılın Mart, Nisan ve Mayıs ayları içinde öderler.
2001 yılında ortaya çıkan ve vergi değerini tadil eden nedenlerle mükellefiyeti
2002 yılında başlayan mükellefler ise 1998 yılı genel beyan dönemine ilişkin
olarak asgari ölçüde takdir olunan arsa ve arazi birim metrekare değerleri ile
2001 yılına ait bina metrekare normal inşaat maliyet bedeli dikkate alınarak
bulunan asgari beyan değerinin 2001 yılına ait yeniden değerleme oranında
artırılmış tutarları üzerinden, 8 ve 18 inci maddelerde yazılı vergi oranlarına
göre hesaplanan tutarın yarısı kadar tahakkuk ettirilecek emlâk vergisini, 2002
yılına ait emlâk vergisinin birinci taksiti olarak aynı yılın Mart, Nisan ve
Mayıs ayları içinde öderler.
b) 2002 yılında yapılacak genel beyana esas olmak üzere 2001 yılında yapılmış
olan arsa ve arazilere ait asgari ölçüde birim değer tespitlerine ilişkin
takdir kararları, takdir komisyonlarınca bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren otuz gün içinde incelenerek, arsa ve arazilerin takdir işleminin
yapıldığı tarihteki asgari ölçüde birim değerleri yeniden takdir edilmek
suretiyle karara bağlanır. Bu kararlar hakkında, Büyükşehir
belediyesi bulunan illerde 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 49 uncu
maddesinin (b) fıkrasının ikinci bendi hükmü uygulanır.
Takdir kararlarından; arsalara ait olanlar, takdirin ilgili bulunduğu il ve
ilçe merkezlerindeki ticaret odalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve
köy muhtarlıkları ile belediyelere, araziye ait olanlar ise il merkezlerindeki
ticaret ve ziraat odaları ile belediyelere imza karşılığında verilir.
Kendilerine karar tebliğ edilmiş bulunan daire, kurum, teşekkül ve ilgili
mahalle ve köy muhtarlıkları otuz gün içinde ilgili vergi mahkemesi nezdinde
dava açabilirler. Vergi mahkemeleri nezdinde açılan davalar hakkında 213 sayılı
Vergi Usul Kanununun mükerrer 49 uncu maddesinin (b) ve (c) fıkraları
uygulanır.
c) 2002 yılına ait emlâk vergisi, mükellefler tarafından belediyelere en son
verilmiş bulunan emlâk vergisi beyannamelerinde yer alan bilgiler ile 2002 yılı
genel beyan dönemi için (b) fıkrasına göre takdir komisyonlarınca tespit
edilerek kesinleşen arsa ve arazi birim metrekare değerleri ve bu yıla ait bina
metrekare normal inşaat maliyet bedelleri dikkate alınarak 29 uncu maddeye göre
bulunan vergi değeri üzerinden, ilgili belediyelerce 2002 yılının Kasım ayı
içinde hesaplanan vergiden, (a) fıkrasına göre birinci taksit olarak tahakkuk
ettirilen vergi mahsup edilerek, kalan kısım 2002 yılının Kasım ayı içinde tarh
edilir ve ikinci taksit olarak ödenir. 2002 yılı için hesaplanan emlâk vergisi,
birinci taksit olarak tahakkuk ettirilen vergiden az ise aradaki fark, verginin
ödenmiş olması halinde mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edilir, vergi
borcunun bulunmaması halinde ise mükellefe red ve iade olunur. Vergi
ödenmemişse tahakkuktan terkin edilir.
–––––––––––––
(1) Bu maddede yer alan “% 5” pay oranının, 2003 yılı sonuna kadar “% 4,5”
olarak uygulanması ile ilgili olarak, 31/7/2003 tarihli ve 4969 sayılı Kanunun
Geçici 3 üncü maddesine bakınız.
(2) 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede
yer alan “27.6.1984 tarihli ve 3030 sayılı Kanunun 18 inci” ibaresi, “10.7.2004
tarihli ve 5216 sayılı Kanunun 23 üncü” olarak değiştirilmiş ve metne
işlenmiştir.
Sayfa 18
4704-1
Bu madde hükmüne göre tarh olunan vergiler mükellefe tebliğ olunmaz ve tahakkuk
eden vergiler mükellefe bir yazı ile bildirilir.
Bu maddenin yürürlük tarihinden önce 2002 yılı genel beyan dönemi ile ilgili
olarak emlâk vergisi beyannamesi vermek suretiyle adlarına vergi tahakkuk
ettirilen mükelleflerin vergileri, bu madde hükmüne göre tahakkuk ettirilecek
vergiler dikkate alınarak düzeltilir.
Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı
yetkilidir.
Geçici Madde 21– (Ek: 3/4/2002-4751/4 md.)
1.1.2002 tarihinden önceki dönemlerde meydana gelen vergiyi doğuran
olaylar nedeniyle bu tarihe kadar mükellefiyetini tesis ettirmemiş bulunan bina
ve arazi vergisi mükelleflerinin bildirimde bulunmak suretiyle
mükellefiyetlerini tesis ettirmeleri ve 1998-2001 yıllarına
ilişkin olarak idarece tarh ve tahakkuk ettirilecek vergilerini her yıl için
ayrı ayrı % 50 fazlasıyla 2002 yılı Mayıs ayı sonuna kadar ödemeleri halinde,
1998 yılından önceki vergilendirme dönemlerine ait emlâk vergileri aranmaz,
1998-2001 yıllarına ilişkin olarak yapılan tarhiyatlar hakkında vergi cezası
kesilmez ve gecikme faizi uygulanmaz. Bu maddede belirtilen süre içinde
bildirim vermeyen ve ödemelerini tam yapmayan mükellefler bu madde hükmünden
yararlanamazlar.
Geçici Madrde 22-(Ek: 1/7/2006-5538/7 md.)
Takdir Komisyonlarınca 2005 yılında yapılan arsa ve arazilere ait asgarî ölçüde
birim değer tespitlerine ilişkin takdir kararları, anılan komisyonlarca bu
maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde incelenerek, arsa
ve arazilerin takdir işleminin yapıldığı tarihteki asgarî ölçüde birim
değerlerinde düzeltmeye gerek görülenler yeniden takdir edilmek suretiyle
karara bağlanır. Bu kararlar hakkında, büyükşehir belediyesi bulunan illerde
213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 49 uncu maddesinin (b)
fıkrasının ikinci bendi hükmü uygulanır.
Takdir kararlarından; arsalara ait olanlar, takdirin ilgili bulunduğu il ve
ilçe merkezlerindeki ticaret odalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve
köy muhtarlıkları ile belediyelere, araziye ait olanlar ise il merkezlerindeki
ticaret ve ziraat odaları ile belediyelere imza karşılığında verilir.
Kendilerine karar tebliğ edilmiş bulunan daire, kurum, teşekkül ve ilgili
mahalle ve köy muhtarlıkları ilgili vergi mahkemesi nezdinde dava açabilirler.
Vergi mahkemeleri nezdinde dava açılmasında ve bu dava üzerine verilen kararlar
aleyhine Danıştaya başvurulmasında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 49
uncu maddesinin (b) ve (c) fıkraları hükümleri uygulanır.
Emlak Vergisi Kanununun 29 uncu maddesine göre ilgili belediyelerce 2006
yılının Kasım ayı içinde bu maddeye göre hesaplanacak emlak vergisinden, 2005
yılında yapılan asgarî ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerleri ile 2006
yılına ait bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri dikkate alınarak
birinci taksit olarak tahakkuk ettirilen emlak vergisi mahsup edilir ve kalan
tutar 2006 yılının Kasım ayı içinde ikinci taksit olarak ödenir. 2006 yılı için
hesaplanan emlak vergisinin birinci taksit olarak tahakkuk ettirilen vergiden
az olması halinde aradaki fark, verginin ödenmiş olması halinde mükellefin
ilgili belediyeye olan 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu ve 2464 sayılı Belediye
Gelirleri Kanunu kapsamındaki diğer borçlarına mahsup edilir. Borcun bulunmaması
halinde ise mükellefe red ve iade olunur. Emlak vergisi ödenmemiş ise
tahakkuktan terkin edilir.
Bu maddenin uygulamasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı
yetkilidir.
Yürürlük ve yürütme:
Madde 42 – Bu Kanun 1/3/1971 tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 43 – Bu Kanunu Maliye Bakanı yürütür.
Sayfa 19
4704-2
1319 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER:
1 – 21/1/1982 tarih ve 2587 sayılı Kanunun geçici maddeleri:
Geçici Madde 1 – Emlak Vergisi Kanununun 27 nci maddesinde yazılı ek süreden
sonra ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tar